Προάλπεις

(Voralpen γερμανικά, Basses-Alpes γαλλικά, Prealpi ιταλικά). Ορεινά ανάγλυφα που συνοδεύουν σε όλο σχεδόν το μήκος τους τις νότιες και τις βόρειες κλιτύες των Αλπεων. Διαφέρουν από τις Άλπεις στη φύση των πετρωμάτων, στη μορφολογία, στην τεκτονική, στο ύψος και στο κλίμα. Στη βόρεια πλευρά των Άλπεων διακρίνονται οι Π. της Προβηγκίας, του Δελφινάτου, της Σαβοΐας, οι Ελβετικές, οι Βαυαρικές, του Σάλτσμπουργκ, οι Αυστριακές και οι Στυριακές. Η γεωγραφική ενότητά τους είναι ευδιάκριτη· βαθιές αυλακώσεις και πολυάριθμες διαμήκεις κοιλάδες τις διαιρούν καθαρά από τις Άλπεις. Εξάλλου, το κλίμα των εξωτερικών Π. είναι περισσότερο υγρό από το κλίμα των Άλπεων. Στη νότια, ιταλική, πλευρά, οι Π. σχηματίζουν μία αλυσίδα ορεινών αναγλύφων, που ακολουθούν το ένα το άλλο σε μία ασυνεχή σειρά από μικρά συγκροτήματα, από τη λίμνη Ματζόρε έως την Ιστρία. Οι Π., που λείπουν κατά μήκος του εσωτερικού τμήματος του δυτικού τόξου, αρχίζουν μόλις στα Α της Μπιέλα και ανήκουν στη δομική εκείνη ενότητα που άλλοτε ονομαζόταν Δειναρίδες και τώρα –πιο σωστά– νότιες ασβεστολιθικές Άλπεις. Αποτελούνται από ένα παλαιοζωικό υπόβαθρο όπου έχουν αποτεθεί ασβεστολιθικά πετρώματα (μάργες, ασβεστόλιθοι και δολομίτες), που περιέχουν συχνά απολιθώματα του μεσοζωικού και του καινοζωικού. Υπάρχουν επίσης εκρηξιγενή πετρώματα (πορφυρίτες, βασάλτες, τόφοι, τραχείτες και λιπαρίτες) και παρείσακτα (γρανίτες κ.ά.) του ολιγόκαινου και του μειόκαινου. Η διαχωριστική γραμμή των κυρίως Άλπεων, λιγότερο εμφανής στις βόρειες πλαγιές, αποτελείται από την αλπικοδειναρική γραμμή, αποτέλεσμα της ηφαιστειακής ουλής που διακρίνεται στις γραμμές μετατόπισης των Καναβέζε, Τονάλε Τζουντικαρίε και Πουστερίας. Από τεκτονική άποψη, η δομή των εσωτερικών Π. χαρακτηρίζεται από οπισθοδρόμηση στα Ν, προς την Παντοβενετική πεδιάδα, σε αντίθεση με αυτό που παρατηρείται στις άλλες τεκτονικές ενότητες των Άλπεων· ο σχηματισμός τους συνέβη κατά την όψιμη ινσουβρική ορογενετική φάση στο τέλος του καινοζωικού. Μπορούν να υποδιαιρεθούν στις Λομβαρδικές Π. (από τη λίμνη Ματζόρε μέχρι τη λίμνη Γκάρντα, με τα τμήματα των Π. του Λουγκάνο, του Μπέργκαμο και της Μπρέσια), στις Βενετικές Π. (Μόντε Μπάλντο, Μόντε Λεσίνι, Παζούμπιο, υψίπεδο της Αζιάγκο, Μόντε Γκράπα, Π. του Μπελούνo), στις Kαρνικές Π., στις Ιουλιανές Π., στο Καρστ και στα υψίπεδα της Ιστρίας. Το κλίμα που τις χαρακτηρίζει (θερμά και υγρά καλοκαίρια, βροχοπτώσεις από 2.000 έως 3.000 χλστ. ετησίως), λέγεται ινσουβρικό. Μερικές φορές οι Π. φτάνουν σε αξιόλογα ύψη (Πίτσο ντι Κόκα, 3.052 μ., Πρεσολάνα, 2.521 μ., Γκρίνια, 2.410 μ.). Χωρίζονται από ευρείες κοιλάδες, πλούσιες σε νερά, που επικοινωνούν με ευκολοδιάβατες διόδους και καλύπτονται από δάση και βοσκοτόπους με πολλές καλλιέργειες στις χαμηλότερες ζώνες. Οι Προάλπεις της Μπρέσια και του Βένετο, στην Ιταλία. Απόψεις των Προάλπεων. Οι ελβετικές Προάλπεις στη Λεζέν Μπερνέζ. Οι βαυαρικές Προάλπεις με την κορυφή Νέμπελχορν στο Άλγκαου. Οι Προάλπεις εκτείνονται σε όλο το μήκος των κλιτύων των κυρίως Άλπεων.